احترام گذاشتن به فرزندان تاثیر بسیار عمیقی بر رشد شخصیت آنها دارد.از نگاه روانشناسان کودکانی که در خانواده مورد احترام قرار می‌گیرند در بزرگسالی افرادی با ادب، مهربان، قدردان و با عزت نفس خواهند بود.
در دین مبین اسلام احترام گذاشتن به کودکان بسیار مورد تاکید قرار گرفته است و از نکات مهم تربیتی فرزندان به شمار می آید.
به طوری که در سیره معصومین علیه السلام نمونه‌های بسیار زیادی را از رفتار محترمانه ائمه اطهار علیهم السلام با کودکان شاهد هستیم.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) همواره برای کودکان، شخصیت قائل می شد و حتی گاهی به احترام کودک، از جای خود بر می خاست. در واقع احترام به کودک، از مهمترین ویژگی های اخلاقی ایشان بود و بدین طریق عملا به مردم درس «پرورش شخصیت کودکان» را می آموخت.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم همیشه در سلام کردن به کودکان پیش قدم بودند و میزان احترام گذاشتن و مهربانی ایشان نسبت به خردسالان در حدی بود که اگر کودک خردسالشان در نماز جماعت بر پشت ایشان سوار می‌شد ، حضرت به قدری نماز را طولانی می‌کرد که خود کودک پایین بیاید.
امام رضا علیه السلام فرزندشان امام جواد علیه السلام را با کنیه نام می‌بردند و می‌فرمودند: ابوجعفر به من چنین نوشت و من به ابوجعفر چنین نوشتم..
با اینکه امام جواد علیه السلام کودک بودند امام رضا علیه السلام ایشان را بسیار تکریم می‌کردند و نامه‌های که از ایشان می‌رسید را به نیکویی پاسخ می‌دادند.
احترام نیاز طبیعی هر انسانی است. هر کس برای خود احترام و ارزشی قائل است ، دوست دارد دیگران به او احترام بگذارند. کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند و دوست دارند که بزرگترها به آنها احترام بگذارند.
رفتار احترام آمیز در خانواده از روابط بزرگترها و همسران گرفته تا روابط والدین و کودکان همگی بر تربیت صحیح فرزندان تاثیرگذار است.
چگونه می‌توانیم رفتار احترام آمیز با همسر و فرزندان خود داشته باشیم؟
سه راهکار مهم و کاربردی برای داشتن رفتار محترمانه در خانواده:
۱ _ بزرگترها و والدین خود را ارزشمند ببینند و برای خود احترام و ارزش قائل باشند، چرا که خداوند هیچ کدام از مخلوقاتش را بیهوده و بی‌ارزش خلق نکرده است. به خصوص انسان که اشرف مخلوقات است و خداوند از روح خود در او دمیده است. انسان در جهان هستی در جایگاهی قرار دارد که تمام مخلوقات به خدمت او گرفته شده‌اند و اگر او برای خود ارزشی قائل نشود احترام گذاشتن برایش نامفهوم و بی معنی خواهد بود.
۲_ همسران و والدین در خانواده ارزشمندی یکدیگر و فرزندان را در زبان به دو صورت نشان دهند.
الف) قدردانی
به این صورت که مثلاً اگر هر کدام از اعضای خانواده کاری را انجام می‌دهد از او قدردانی شود. از مادر بخاطر غذایی که می‌پزد و بر سر سفره می گذارد، سپاسگزاری شود .از پدر به خاطر خریدهایی که انجام می دهد و به خانه می آورد قدردانی گردد.از کمک های هرچند کوچک کودکان، حتی آوردن نمکدانی بر سر سفره تشکر کرده و از نوجوان و جوان به خاطر تک تک زحماتی که در خانه میکشند سپاسمند باشند.
ب) پرهیز از توهین، تخریب و سرزنش شخصیت افراد خانواده
والدین نسبت به یکدیگر و نسبت به فرزندانشان باید بسیار مراقب باشند که از کلمات توهین آمیز یا تخریب کننده استفاده نکنند. رعایت ادب در کلام حتی در مواقع خشم و ناراحتی باعث می‌شود که احترام به شخصیت افراد حفظ گردد.
۳_ والدین و بزرگ‌ترهای خانواده ارزشمندی را در رفتارشان نشان دهند.
به این صورت که اگر همسر و یا فرزندان (چه کوچک و چه بزرگ) با ما در حال حرف زدن هستند ،با دقت به حرف‌های او گوش دهیم و به او توجه کنیم.این رفتار نشان می دهد که برای او ارزش قائل هستیم و اینگونه به او احترام می گذاریم.
دریافت نظرات ، انتقادات و پیشنهادات اعضای خانواده ، مشورت نمودن با همسرو فرزندان، توجه به درخواست های اعضای خانواده همه و همه نشان دهنده‌ی رفتار محترمانه افراد خانواده خواهد بود.
امیدواریم این نکته تربیتی مهم و تأثیر گذار در خانواده‌ها، که تأمین کننده ی سلامت روان کودکان و پرورش دهنده ی شخصیت آنهاست، با دقت مود توجه قرار گیرد تا انشاءالله جامعه ای سالم و موفق داشته باشیم.
فاطمه سازمندحسینی (پژوهشگر مباحث خانواده)
انتهای پیام
