معمولا طلاق و علل و عوامل و پیامدهای آن تنها از جنبه تاثیرات آن بر همسران و فرزندان اشاره شده است، حال آن که این حلال مغبوض در کوچکترین هسته جامعه یعنی خانواده، تاثیرات اجتماعی بسیاری دارد. میتوان گفت پدیده طلاق و آثاری که از آن به جای می ماند میتواند بر چارچوب های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز اثر گذارد.
در واقع طلاق و جدایی به معنای فروپاشی کوچکترین واحد اجتماعی و حتی مهمترین واحد اجتماعی در یک جامعه بزرگتر است و اگر خانواده را به مثابه یکی از اجزای جامعه به شمار آوریم، میتوانیم به درستی پیامدهای منفی طلاق را درک نماییم. فراگیر شدن طلاق به عنوان آخرین راه حل در اختلافات زوجین میتواند ضربات مهلکی به عنوان یک آسیب اجتماعی بر پیکره یک جامعه وارد کند.
در این مجال قصد داریم به برخی از پیامدهای اجتماعی پدیده طلاق بپردازیم.
اثرات اجتماعی بر زنان و مردان پس از طلاق
هنجارهای حاکم بر جوامع سنتی منجر به آن میشود تا به افراد پلیس از جدایی نگاههای متفاوت، مخصوصا برای زنان به وجود آید. با وجود آن که درجه مذموم بودن طلاق نسبت به گذشته کاهش یافته است، اما باز هم زوجین پس از جدایی مورد سرزنش و قضاوت دیگران قرار میگیرند. با توجه به علل و عوامل جدایی ممکن است در مواردی فرد توسط اطرافیان، دوستان و آشنایان طرح شود و اینگونه دایره ارتباطات اجتماعی فرد پس از طلاق کوچک و کوچک تر میشود و رفته رفته باعث انزوا و افسردگی شخص میگردد که خود عامل آسیب های جدی تری در بستر جامعه است.
عدم برآورده شدن نیازهای جنسی فرد پس از طلاق نیز از دیگر آسیب های اجتماعی است که هر چند ابتدا خود فرد را تحت تاثیر قرار میدهد اما زمانی که فرد در بستری جز فضای خانواده به دنبال تأمین نیازهای جنسی خود باشد، معضلات اجتماعی بسیاری به بار خواهد آورد.
اثرات اجتماعی طلاق بر فرزندان خانواده
پژوهش ها موید آن است که اغلب جرایمی که از نوجوانان سر میزند در مسایل خانوادگی و ریشه دارد. فرزندان پس از جدایی پدر و مادر با تزلزل بنیان خانواده مواجه میشوند و این موضوع منجر به آن میشود به نوعی احساس رها شدگی، بلاتکلیفی و اضافه بودن، کنند. فرزندان طلاق بیش از دیگر همسالان خود در معرض آسیب هایی چون اعتیاد، سوءاستفاده جنسی، عدم اعتماد به نفس، خودکشی و بزهکاری قرار میگیرند و آسیب های جبران ناپذیری دامن گیر اجتماع شود. نکته دیگر آن است که به دلیل همین آسیبها ممکن است جامعه نیز آنها را از خود براند و آنان را به عنوان یک فرد اجتماعی سالم نپذیرد و باعث سرخوردگی بیشتر فرزندان شود.
اثرات طلاق به عنوان یک پدیده اجتماعی
به عقیده صاحب نظران پدیده های اجتماعی پس از آن که به حدی از فراوانی برسند، برای جامعه زنگ خطری جدی محسوب میشوند. پدیده طلاق هم به لحاظ تاثیر بر کارکردهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و هم به لحاظ تقبیح آن در عرف سنتی جامعه ایران در نگاه کلان به عنوان یک پدیده اجتماعی با پیامدهای منفی محسوب میشود.
از این رو نیاز است به پدیده طلاق به عنوان یک معضل اجتماعی، جدی تر پرداخته شود و با تدابیر فرهنگی از همه گیر شده این مسئله پیشگیری شود. بی شک جامعه سالم در گرو داشتن خانوادهای سالم است که در آن افراد با یکدیگر روابط سالم و سازنده ای دارند و فرزندان به خوبی فرآیند اجتماعی شدن را طی میکنند.
زهره علوی
انتهای پیام