ویژگیهایی چون شناخت ناقص از جهان موجب میشود کودک از فهم محتوای رسانه عاجز بماند یا مطالب غیرواقعی را واقعی بپندارد یا آنکه از هدف و انگیزه تولید کننده محتوای رسانه آگاهی نداشته باشد؛ اشتیاق برای فراگیری یا به عبارتی آمادگی برای فراگیری و کنجکاوی، دلایل دیگری است برای آنکه کودک را اثرپذیرترین مخاطب تلقی کنیم .اما آنچه که مسلم است کودکان همانند ظروف خالی نیستند که بدون طرز فکر و تجربه های گوناگون، هر آنچه را از برنامه های رسانه دریافت می کنند اعم از ادراکی، شناختی، احساسی، ایدئولوژیک یا رفتاری بسیار پیچیده را یاد بگیرند و آن را در ذهن خود به تثبیت رسانند.
کودکان در مورد اینکه چه برنامه ای را انتخاب کنند و کدام را بر دیگری ترجیح دهند نیز انتخابی عمل میکنند. در بسیاری از مواقع تنها به قسمتی از یک برنامه توجه میکنند و گاهی اوقات نیز در حین بازی گهگاه به برنامه ها نگاه می اندازند. تنها برنامه های رسانه نیستند که نگرش کودک را نسبت به نقش های اجتماعی و قوانین و سایر مسائل شکل می دهند چراکه هر کودک در محافلی جداگانه نظیر خانواده، دوستان و مدرسه هم آموزه هایی را فرا میگیرد.
ادراک کودکان از پیامهای تلویزیونی
توجه کودکان به برخی از برنامه های رادیو و تلویزیون، و حتی تحت تأثیر قرار گرفتن آنها، همیشه به معنای درک کودکان از پیامها و حاصل شدن یادگیری نیست زیرا: «بعضی برنامه ها به سرعت از ذهن کودکان پاک میشود، بی آنکه کودک به یاد آورد چه چیز را تماشا کرده است. تأثیر برخی دیگر از برنامه ها بسیار عمیق است تا جایی که میتواند نظر و عقیده کودکان را نسبت به امری عوض کند یا نگرش آنها را نسبت به دنیا دگرگون سازد.» در نتیجه توانایی یا ناتوانی کودک در یادگیری از طریق تلویزیون به مجموعه ای از عوامل مختلف بستگی دارد :
▫️زمینه های اطلاعاتی و علایق بیننده
▫️دلایل تماشای تلویزیون
▫️ میزان توجه و تمرکز به هنگام تماشای تلویزیون
▫️ نحوه ارائه برنامه ها .
کودکان و پردازش اطلاعات
غالبا کودکان حتی بدون فکر کردن در مورد محتوای برنامه ،مفهومی برای آن میسازند. آنها به محرکهای رادیو و تلویزیون توجه نشان میدهند، از میان آنها انتخاب میکنند و با تکیه بر آنها برای استخراج مفاهیم واقعی و ظاهری، اقدام میکنند. رسانه محرکهای واحدی را برای تمام کودکان بیننده ارسال میدارد اما چون شناخت آنها از جهان مادی،اجتماعی و معنوی متفاوت است، این انتظار معقول وجود دارد که کودکان مختلف، برای یک محتوای واحد، پیامهای گوناگونی بسازند.
پیشبینی تأثیر برنامه ها بر کودکان
برای پیشبینی میزان تأثیر محتوای برنامه های بر کودکان عوامل مختلفی مثل؛ میزان تکرار هر محتوا، روشنی و وضوح هر محتوا، قابلیت رمزی کردن آن برای بهتر حفظ شدن ،آشنایی پیشین مخاطب با محتوا، میزان مشارکت مخاطب در دریافت محتوا، تقویت مثبت محتوا با یک عامل محبوب دیگر، موقعیت، هویت و واقع گرایی محتوای ارائه شده را میتوان مدنظر داشت.
فاطمه سازمند
انتهای پیام
