حجت‌الاسلام رضا برنجکار استاد تمام دانشگاه تهران درباره برنامه تلویزیونی «زندگی پس از زندگی» که از شبکه چهار سیما پخش می‌شود، به خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس گفت: چند قسمت از آن را تماشا کردم و کلیتش برنامه خوبی است. یعنی اصل اینکه تفکر معاد به مردم ارائه شود، نیکوست.
وی ادامه داد: در قرآن کریم به هیچ مبحثی اندازه معاد پرداخته نشده است و یادآوری نعمت‌های بهشت و مجازات‌های جهنم، نقش تربیتی مهمی در انسان دارد. در روایات ما هم یاد مرگ بسیار است، حتی در کتاب «وسائل الشیعه» هم بابی در این مورد داریم، لذا فقها در باب استحباب یاد مرگ فتوا داده‌اند.
استاد دانشگاه قرآن و حدیث با اشاره به آیه شریفه «وَابتَغِ فیما آتاک الله الدار الاخرة ولا تَنس نصیبک من الدنیا» ادامه داد: مسأله حیات اخروی یک واقعیت است. زندگی ابدی انسان در این عالم نیست و باید به آن دنیا هم توجه کند. یعنی دنیا را فراموش نکند، اما مسأله اصلی آخرت است.
برنجکار گفت: اصل توجه به مرگ و توجه به جهان دیگر، بسیار خوب و مستحب و مورد تأکید در قرآن و روایات است و مناسب است که تلویزیون به این موضوع ورود کند. برنامه «زندگی پس از زندگی» هم یکی از این مصادیق است اما باید برخی نکات را رعایت کند تا بهتر شود.
رئیس پیشین پردیس فارابی دانشگاه تهران ادامه داد: باید هر قسمت برنامه از موضع آیات و روایات و شریعت و کلام تحلیل شود. یعنی نیمی از برنامه گزارش فرد تجربه‌گر باشد و نیم دیگر با حضور حداقل یک کارشناس (و گاهی چند کارشناس، چون ابعاد فقهی، حدیثی، کلامی و … دارد) دقیق بررسی شود، نباید کلی‌گویی شود، باید به صورت جزئی و موبه‌مو بحث شود. حتی ممکن است کارشناس بگوید آن چیزی که شما دیدید درست نبوده یا تفسیرتان اشتباه است. این‌ها باید تحلیل و بررسی شود. چون گزارش فرد تجربه‌گر ممکن است اشتباه باشد، این اشتباه گاهی به تلقی شخصی از چیزی که دیده پیدا ارتباط می‌کند و گاهی ماحصل تفسیرهایی است که شخص از اتفاقاتی که دیده نزد خودش می‌کند.
* قسمت‌هایی از گزارش تجربه‌گر‌ها ممکن است القای شیطان باشد
وی تصریح کرد: این گزارش‌ها باید تصحیح شود، یعنی بر قرآن و روایات عرضه شود و گفته شود این قسمتش واقعیت است و آن قسمتش القای شیطان است. شیطان ممکن است مستقیم خودش وسوسه و القا کند، ممکن است از طریق انسان دیگری وارد شود. شیطان هم فقط ابلیس نیست. ابلیس رئیس شیاطین جن است. اما انسان هم گاهی همکار و بازیچه شیطان جنّی می‌شود.
این کارشناس علوم قرآنی با اشاره به آیه «الا عباد الله المخلَصین» گفت: خداوند دست شیطان را همه جا باز گذاشته است و گفته روی بندگان مخلص تأثیر نمی‌‌کند، نه اینکه دست شیطان بسته باشد. شیطان قدرت القا دارد و به خاطر این است که ما در هیچ صورتی از کتاب و سنت، مستغنی نیستیم.
برنجکار درباره نام برنامه اظهار داشت: اگر منظور از «زندگی پس از زندگی» برزخ باشد، اشتباه است. چون تجربیاتی که در برنامه عنوان می‌شود، اسمش مرگ نیست، چون در مرگ ارتباط کامل قطع می‌شود و بازگشت ممکن نیست، مگر به اذن خدا (مانند حضرت عیسی که مردگان را زنده می‌کرد). عبارت «مرگ موقت» هم اشتباه است.
این کارشناسی علوم دینی افزود: انسان‌هایی هستند که روحشان را اختیاراً از بدنشان جدا می‌کنند، اما این مرگ نیست. ضمن اینکه نباید موارد جدا شدن اختیاری روح تبلیغ و ترویج شود. هر چند خلاف شرع نیست اما چون خطر ایجاد دکان و دستگاه پیش می‌آید و افراد برای خودشان فرقه درست می‌کنند و … . البته «زندگی پس از زندگی» میزبان چنین تجربه‌گرانی نبود.
وی اظهار داشت: لذا باید تجربه‌ها را تحلیل و تفسیر کنیم، بر اساس ایات و روایات، نه مبانی دیگر. بر اساس ادیان‌های دیگر یا عرفان‌های نوظهور نباید تفسیر کنیم. جای این موضوع در برنامه خالی است.
برنجکار در پایان گفت: «زندگی پس از زندگی» بیان تجربه‌های نزدیک به مرگ بود. اشتباه این است که برخی فکر می‌کنند فرد مرده و وارد برزخ شده، و حالا برگشته است! باید این موضوع در برنامه تبیین شود.