آیات الهی و کلام معصومین علیهم‌السلام و بزرگان دین، که در راستای ارزش‌های انسانی و تعالی هویت اوست، همواره و تا ابد پایدار و راهگشا خواهند بود. در دومین قسمت از این نوشتار، تلاش کرده‌ایم با بهره‌گیری از گنجینه‌های ارزشمند دین اسلام، که نزد ما به ودیعه گذاشته شده‌اند، تحلیل مفهومی از آیه ۱۸۷ سوره بقره در باب اهمیت ازدواج و همسرداری ارائه دهیم.
قسمت اول را میتوانید در اینجا بخوانید.
ج) اهمیت و جایگاه همسر
۱- «محافظ» لباس، پوششی است که انسان را از سرما و گرما حفظ می‌کند. در زندگی مشترک نیز زن و شوهر باید همچون لباس، محافظ یکدیگر باشند. این محافظت به‌ویژه در شرایط دشوار مانند طلاق، فوت یکی از زوجین یا خیانت، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. آسیب‌های روانی و اجتماعی ناشی از این وقایع، نشان‌دهنده‌ی اهمیت نقش حمایتی همسران است. زمانی که زن و مرد زیر یک سقف زندگی مشترک را آغاز می‌کنند، باید مانند پوششی محکم و امن برای یکدیگر باشند. برای مثال، اگر زن نیازهای عاطفی و جنسی شوهرش را برآورده کند، از او در برابر انحرافات اخلاقی محافظت می‌کند. مرد نیز با تأمین نیازهای عاطفی و جنسی همسرش، او را از جلب توجه دیگران بازمی‌دارد.
۲- «زینت»
لباس، زینت انسان است. حتی اگر فردی خوش‌اندام و زیبا باشد، بدون لباس، زیبایی‌اش ناقص است. خداوند انسان را زوج آفرید و فطرت او را به گونه‌ای طراحی کرد که پس از بلوغ، به دنبال نیمه‌ی گمشده‌ی خود باشد. تجرد عمدی، به دلیل تنبلی، ترس از مسئولیت یا مشکلات اقتصادی، ناپسند است. در اسلام، ازدواج بسیار سفارش شده و از تجرد و تنهایی پرهیز داده شده است. زن و شوهر، زینت یکدیگرند. وجود آن‌ها در کنار هم، زیبایی زندگی را دوچندان می‌کند. جوامع انسانی نیز با تشکیل خانواده‌ها، شکوه و زیبایی می‌یابند.
۳- «تشخص»
لباس به انسان شخصیت می‌دهد. هرچه پوشش فرد کامل‌تر و مناسب‌تر باشد، تشخص و احترام او بیشتر است. برای مثال، لباس ساحلی با لباس رسمی در جلسات مدیران تفاوت دارد. پوشش مناسب، شخصیت فرد را برجسته می‌کند. ازدواج نیز به شخصیت فرد وزن و اعتبار می‌بخشد. برای مثال، پس از ازدواج، زن و شوهر یکدیگر را با عنوان «آقا» یا «خانم» خطاب می‌کنند، که نشان‌دهنده‌ی تشخص یافتن آن‌هاست.
۴- «محترم بودن»
نوع لباس و پوشش، در میزان احترام فرد تأثیرگذار است. برای مثال، یک کارمند که با کت و شلوار در محل کار حاضر می‌شود، نسبت به کسی که لباس اسپورت می‌پوشد، احترام بیشتری دریافت می‌کند. همسر نیز اگر مودب و باوقار باشد، احترام اطرافیان را برای فرد به ارمغان می‌آورد. رفتار محترمانه‌ی همسر، بازتابی مثبت در جامعه دارد. ۵- «تداوم» انسان همیشه لباس به تن دارد و پوشش برای او امری بدیهی است. در قرآن کریم، خداوند زن و شوهر را لباس یکدیگر معرفی می‌کند. این تشبیه نشان‌دهنده‌ی ضرورت تداوم زندگی مشترک است. همان‌گونه که لباس همیشه همراه انسان است، ازدواج نیز باید پایدار باشد. تجرد و تنهایی، تنها در شرایط اجبار قابل قبول است.
د) حقوق همسر
۱- امنیت اجتماعی هیچ فرد عاقلی لباس خود را پاره نمی‌کند یا آن را آلوده نمی‌سازد. زن و شوهر نیز باید از یکدیگر محافظت کنند و به حقوق هم احترام بگذارند. توهین، تمسخر، تهمت و بی‌احترامی، از مصادیق نقض حقوق همسر است.
۲- امنیت جسمی، عاطفی و روانی همان‌گونه که انسان از لباس خود مراقبت می‌کند، باید سلامتی و آسایش همسرش نیز برای او اهمیت داشته باشد. مرد باید از لحاظ جسمی، تغذیه و رفاه زنش را تأمین کند و زن نیز فضای خانه را امن و آرام نگه دارد. از لحاظ روانی نیز زوجین باید از ورود اختلافات بی‌مورد به زندگی جلوگیری کنند.
۳- پرستاری و درمان همان‌گونه که لباس باید تمیز و پاکیزه نگه داشته شود، زن و شوهر نیز باید در زمان بیماری، از یکدیگر مراقبت کنند. درمان و حمایت عاطفی در دوران بیماری، از حقوق مسلم همسران است.
ه) خودشناسی (ویژگی‌های فردی در ازدواج)
۱- تأهل و رشد
ازدواج و پذیرش مسئولیت‌های جدید، باعث رشد شخصیت فرد می‌شود. افرادی که با نگاهی نقادانه و منطقی به زندگی می‌نگرند، با ازدواج، صبر، سازگاری و انعطاف‌پذیری را در خود تقویت می‌کنند.
۲- هرچه ارزشمندتر، عزیزتر
همان‌گونه که انسان از لباس گران‌بهای خود بیشتر مراقبت می‌کند، زوجینی که دارای کمالات اخلاقی و انسانی هستند، بیشتر مورد احترام و قدردانی قرار می‌گیرند. توجه به این ویژگی‌ها در ازدواج، نقش مهمی در ایجاد روابط پایدار و زندگی مشترک موفق دارد.
نتیجه‌گیری
نکات و ظرایفی که در این تشبیه قرآنی از آیه‌ی ۱۸۷ سوره‌ی بقره بیان شد، تنها بخش کوچکی از آموزه‌های الهی است. اگر این آموزه‌ها را درک کرده و در زندگی به کار بندیم، آرامش و خوشبختی واقعی را تجربه خواهیم کرد.
انتهای پیام
فاطمه سازمند حسینی
