وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى الْمُتَّقِينَ * كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.[2]
«و براى [زنان] طلاق داده شده، كالاى پسنديده [به عنوان هديه داده شود. و اين كار] حقى بر (خودنگهداران) پارساست.»
اين چنين خدا آياتش را براى شما روشن بيان مىكند، باشد كه شما خردورزى كنيد.
نكتهها و اشارهها
1. واژهى «متاع» در اينگونه موارد به معناى هديهاى است كه مرد بعد از طلاق به زن مىدهد و معمولًا از جنس پول نيست. اين هديه دادن موجب كدورتزدايى و دلجويى مىشود.
2. جبران دل شكستگى زن طلاق داده شده با دادن هديه، يك ضرورت اخلاقى و يك دستور انسانى و اسلامى و برخاسته از تقواى افراد است.
در مورد امام حسن مجتبى عليه السلام حكايت شده كه هنگامى كه زنى را طلاق داد، كنيزى را به عنوان هديه به او بخشيد.
3. هديه دادن به زنان طلاق داده شده دو صورت دارد:
نخست آنكه نه مَهريهاى در عقد معيّن شده باشد و نه همبسترى صورت گرفته باشد، كه در اين صورت هديه دادن به او واجب است.
دوّم، هديه دادن به زنان طلاق داده شده، در غير مورد بالا، كارى نيكو و مستحب است.
4. واژهى «عقل» در لغت به معناى «منع» است سپس به معناى قوّهى تفكر و انديشهى انسان به كار رفته است؛ چرا كه تفكر مانع خطاكارى و خلافكارى انسان مىشود.
در آيات و روايات اسلامى واژهى «عقل» و مشتقّات آن در مواردى به كار مىرود كه به دنبال ادراك و فهم عمل باشد. آرى، تفكر در آيات و احكام الهى زمينهساز دورى انسان از كارهاى خلاف است.
آموزهها و پيامها
1. مقتضاى تقوا، نيكى به زنان طلاق داده شده است.
2. با هديهاى مناسب، از زنان طلاق داده شده دلجويى كنيد.
3. در مورد آيات و احكام الهى خردورزى كنيد.