«اما وقتی برای این قدرت برنامهریزی نکرد، تبدیل به نقطه ضعف میشود!»
خُب این قدرت را خدا برای چه به زنها داده است؟ برای اینکه یک شکوهی ایجاد کند و آنها از این قدرت خودشان درست استفاده کنند. مثلاً زنان قدرت زبان دارند و اگر از این قدرت خودشان خوب و ماهرانه استفاده کنند چه اتفاقهای خوبی رقم میخورد و اگر بد و نابجا استفاه کنند، چه آتشی برپا خواهند کرد! این یک اسلحه است که بعضیها زود و غلط از این اسلحه استفاده میکنند در حالیکه باید کنترلشده و درست استفاده کنند. مثل لیزر که میتوان با آن عمل جراحی انجام داد ولی همین لیزر را میشود بهعنوان یک اسلحه برای کشتن افراد هم استفاده کرد!
این یک نمونه از قدرتهای زن است، اما وقتی برای این قدرتش برایش برنامهریزی نکرد، تبدیل به نقطه ضعف میشود. لذا مهمترین عامل به جهنم رفتن زنان همین زبانشان است؛ نه بیحجابیشان!
یک مدرسهای هست که با مسئولینش همفکری و همکاری میکنیم. آنجا به بنده گفتند: ما از کدام خانوادهها دانشآموز بپذیریم؟ گفتم: به حجاب و نماز و خیلی از این مسائل نگاه نکنید؛ ببینید مادر این خانواده اهل کنترل زبان نزد کودکان هست یا نه؟ این خیلی مهم است. البته حجاب هم مهم است؛ ولی به اندازۀ زبان مهم نیست! امیرالمؤمنین(ع) در خطبۀ همام، در صدر صفات متّقین فرمود «مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ» و بعدش فرمود «مَلْبَسُهُمُ الاِقْتِصادُ». زبان در مرتبۀ اول بود و لباس در مرتبۀ بعدی! (فَالْمُتَّقُونَ فِیهَا هُمْ أَهْلُ الْفَضَائِلِ مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ وَ مَلْبَسُهُمُ الِاقْتِصَاد و…؛ نهجالبلاغه/خطبۀ193)
شما میدانید که خانمها میتوانند از این زبان، چگونه استفاده کنند! مثلاً زبان شاکرانه نداشتن در زنان رایج است و این در روایات هست. از سوی دیگر، زبان شاکرانه داشتن چقدر ثواب و پاداش دارد! طبق روایات، ثواب یا فضیلت شکر بالاتر از صبر است با اینکه شکر توأم با شیرینی است ولی صبر توأم با رنج است. (الشُّکْرَ عَلَى الْعَافِیَةِ خَیْرٌ مِنَ الصَّبْرِ عَلَى الْبَلَاء؛ مشکاتالانوار/258) (الْحَالُ الَّتِی تُوجِبُ الشُّکْرَ أَفْضَلُ مِنَ الْحَالِ الَّتِی تُوجِبُ الصَّبْر؛ امالی صدوق/613)
متأسفانه در جامعۀ ما این روحیه و زبان شاکرانه زیاد دیده نمیشود بلکه ناشکری بیشتر دیده میشود؛ اصلاً این وارد فرهنگمان شده است؛ وقتی پیش همدیگر مینشینیم، و میگوییم «خُب چه خبر؟» بهجای اینکه اول از خبرهای خوب بگوییم، از گرفتاریها و بدبختیها میگوییم! بهحدی که اگر یک کسی بگوید «الحمدلله، خیلی خوب است…» مردم یکجوری به او نگاه میکنند که «این چرا درد و گرفتاری ندارد؟!»
بر اساس حدیث معراج، مهمترین عامل به دوزخ رفتن زنان، زبان شاکرانه نداشتن دربارۀ زندگیشان است (وَ لَکِنَّهُنَّ یَکْفُرْنَ النِّعْمَةَ فَقُلْتُ کَیْفَ ذَلِکَ یَا حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ فَقَالَ لَوْ أَحْسَنَ إِلَیْهَا زَوْجُهَا الدَّهْرَ کُلَّهُ [لَمْ یُبْدِ إِلَیْهَا] سَیِّئَةً قَالَتْ مَا رَأَیْتُ مِنْهُ خَیْراً قَط؛ مستدرکالوسایل/14/243) (و لَا یَشْکُرْنَ الْکَثِیرَ إِذَا مُنِعْنَ الْقَلِیل؛ من لایحضره الفقیه/2/554)
وقتی مادر (با زبانش) حرمت پدر را در خانه بشکند، معمولاً دختر این خانواده بد بار میآید!
«چون از توجه پدر لذت نمیبرد و در خیابان دنبال توجه میگردد!»
در یک جلسۀ رسمی، یک کسی به بنده گفت: شما یک صحبتی در منبرتان کرده بودید و ما رفتیم این را بهصورت میدانی تجربه کردیم و دیدیم درست است. صحبت بنده این بود: اکثر دخترانی که اهل تبرّج و بیبند و بار هستند و بد رفتار میکنند، اینها مادرانی دارند که در مقابل همسر خود (یعنی پدر خانواده) بدزبان یا دهاندریده هستند. هر کسی این حرف را میشنود میگوید «چه ربطی دارد؟ خُب اگر مادر بدزبان است، دخترش چرا اینجوری بشود؟» توضیحش این است که وقتی حرمت پدر در خانه شکست، این دختر نه از توجهِ پدرش، لذّت میبرد و سیراب میشود و آرام میگیرد، نه اینکه پدر دیگر خیلی به دخترش توجه خواهد کرد. وقتی حرمت پدر شکست، دیگر او جایگاه خودش را در خانواده ندارد و وقتی این دختر از محبت پدرش سیراب نشد، دیگر میخواهد توجه همه را در خیابانها جلب کند.
آن شخص میگفت: ما از بدترین دختران دو تا دبیرستان در پایین شهر و بالاشهر تهران آمار گرفتیم؛ بیش از نود درصد دخترها صریحاً گفتند مادران ما اینچنین هستند (یعنی حرمت پدر خانواده را نگه نمیدارند و با زبان خودشان حرمت او میشکنند)
یک اصل طلایی که اگر پدر و مادر رعایت کنند، بچهها عالی بار میآیند
برای اینکه یک خانوادۀ خوب داشته باشیم و فرزندان ما درست تربیت بشوند، یک اصل طلایی وجود دارد که پدر و مادر باید آن را رعایت کنند: «اینکه بچهها متوجه بشوند که بابا به مامان علاقه دارد و دل مامان را نمیشکند. از سوی دیگر، مامان به بابا احترام میگذارد و غرور بابا را نمیشکند» اگر این اصل کلیدی در خانه رعایت شود، بچهها عالی بار میآیند.
اگر پدر و مادر همین دو تا نکته را پیاده کنند، آنوقت اگر هیچ کار تربیتی دیگری هم نکردند، اشکال ندارد! دختر و پسر ببینند که بابا مراقب است دل مامان را نشکند، او را دوست دارد یا به او مهربان است، یا رحم میکند. مادر هم حرمت پدر را رعایت میکند و بابا در خانه محترم است.
انشاءالله جامعۀ ما به سمت هرچه بیشتر شناختن مسئولیتها برود و آدمها بروند سراغ اینکه مسئولیتپذیر باشند. آن جاهایی که در جامعۀ ما مردان احساس مسئولیت دارند و زنان احساس مسئولیت دارند فوقالعاده زیباست، ولی معمولاً کسی اینها را نمیبیند و از آن تقدیر نمیکند. آن جاهایی که این مسئولیتها دیده نمیشود و لذّت اجرای مسئولیت فهم نمیشود، همان جاهایی است که ما داریم از آن صدمه میخوریم.
- . برگرفته از سخنان استاد پناهیان با موضوع زن و خانواده. ↑