heder-2

فلسفه‌ی “عده نگه‌داشتن” بعد از طلاق چیست؟

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ وَلا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحاً وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيم.[2]

و زنان طلاق داده شده، [بايد] مدّت سه مرتبه عادت ماهانه بر خويشتن انتظار كشند؛ و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند، براى آنها حلال نيست كه آنچه را خدا در رَحِم‏هايشان آفريده، پوشيده دارند. و در اين [مدّت‏]، شوهرانشان، براى باز گرداندن آنها (به زندگى مشترك) سزاوارترند، اگر خواهان اصلاح باشند؛ و براى آن (زن) ان (حقوق) پسنديده قرار داده شده، همانند آنچنان (وظايفى) كه بعهده آنان است؛ و مردان بر آنان رتبه دارند؛ و خدا شكست ناپذيرى فرزانه است.

نكته‏ها و اشاره‏ها

1. مقصود از سه «قُرء» در آيه‏ى فوق همان سه دوره عادت ماهيانه‏ى زنان است كه زنان طلاق گرفته صبر مى‏كنند، سپس شوهر جديدى انتخاب مى‏نمايند. البته اين مطلب از آيه‏ى فوق و روايات قابل استفاده است.

2. نگاه داشتن «عدّه» و صبر كردن زنان پس از طلاق فوايد زيادى دارد كه برخى از آنها عبارت‏اند از:

الف) اين صبر كردن، زمينه‏ى روحى اصلاح روابط زن و مرد و بازگشت آنان به زندگى مشترك را فراهم مى‏كند، به ويژه آن‏كه زن طلاق داده شده بايد در مدّت عدّه در خانه‏ى شوهر بماند.

ب) نگه‏داشتن عدّه موجب حفظ نسل انسان مى‏شود؛ زيرا اگر زن باردار باشد، در طى اين مرحله معلوم مى‏شود.

3. از مطرح شدن مسأله‏ى رجوع و بازگشت شوهران در آيه‏ى فوق معلوم مى‏شود كه احكام اين آيه مخصوص «طلاق رجعى» است؛ يعنى مردان در طول مدّت عدّه حق دارند بدون عقد مجدد به زندگى مشترك بازگردند.

4. آيه‏ى فوق به اين اصل اساسى اشاره كرده است كه هرجا «وظيفه‏اى» وجود دارد، در كنار آن «حقّى» هم ثابت است؛ پس به همان اندازه كه زنان وظايفى به عهده دارند، حقوقى هم براى آنان قرار داده شده است و از تساوى اين حقوق با آن وظايف، عدالت پديد مى‏آيد.

قرآن كريم با طرح مسأله‏ى «حقوق زنان در مقابل وظايف آنها»، فصل نوينى در تاريخ بشريت در مورد زنان گشود و به وضع فجيع زنان و ستم‏هايى كه قبل از اسلام بر آنها روا مى‏داشتند پايان داد.

5. مردان و زنان هر كدام نيروهاى جسمى و روحى ويژه‏اى دارند كه با هم متفاوت است. زن از عواطف و احساسات بيش‏ترى برخوردار است؛ از اين رو براى انجام وظايف عاطفى حسّاس، مثل مادرى و پرورش فرزند، مناسب‏تر است.

اما مردان نيروى بدنى بيش‏تر و احساسات كم‏ترى دارند؛ از اين رو وظيفه‏ى تأمين مالى خانواده و وظايف سختى مانند جنگ را به دوش مى‏كشند.

پس بين اين دو جنس از نظر روحى و جسمى تفاوت‏هايى وجود دارد و با وجود اين تفاوت‏ها، حقوق و مسئوليت‏هاى آنان نيز متفاوت است و هر كدام براى كارى برترى دارند.

آرى، عدالت اقتضا مى‏كند كه در شرايط يكسان، تبعيض نباشد، ولى در جايى كه شرايط طرفين متفاوت است، تفاوت تكليف‏ها و مسئوليت‏ها عين عدالت است.

6. زنانى كه از شوهر خود جدا شده‏اند و در حال عدّه‏ى طلاق هستند، حق ندارند عادت ماهيانه و يا باردارى خود را مخفى سازند. آرى، سخن زنان در اين موارد پذيرفته مى‏شود، ولى آنان نبايد از حقّ خود سوء استفاده كنند و بر خلاف واقع سخن بگويند.

آموزه‏ها و پيام‏ها

1. طلاق و حقوق زن و شوهر در اسلام تابع قوانين حكمت‏آميز الهى است.

2. اسلام، اصل تساوى حقّ و تكليف را به رسميت مى‏شناسد.

3. مردان (به خاطر ساختمان خاص بدنى و روحى، در برخى زمينه‏ها، مثل جنگ، مديريت خانواده و …) بر زنان برترى دارند.

4. پنهان‏كارى (كه زمينه‏ى خلافكارى شود)، با ايمان به خدا و رستاخيز ناسازگار است.

5. زنان از حوزه‏ى امكانات خود سوء استفاده نكنند و پنهان‏كارى ننمايند.

6. زنان طلاق داده شده، بلافاصله از شوهر جدا نشوند، بلكه مدّتى مشخص صبر كنند (تا زمينه‏ى زندگى مشترك مجدد از بين نرود).

  1. . استفاده شده از تفسیر مهر. ↑
  2. – ( البقرة 228 ) ↑
کلیدواژه‌ها:باشگاه زندگی, طلاق

پیشنهاد میکنیم این مطالب را هم بخوانید

مطالب بیشتر

179 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *