افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی در کنار اشتغال به کار طولانی والدین و تغییر نگرش آنها به نحوه تربیت فرزندان، موجب دوری اعضای خانواده از یکدیگر شده است به گونه‌ای که به رغم نزدیکی فیزیکی گاه فاصله عاطفی و معنوی بسیاری را از یکدیگر تجربه می‌کنند.
تنیده شدن زندگی روزمره با فضای سایبری سبب وابستگی شدید افراد به این فضا شده و این امر اثرات بسیاری بر کانون خانواده دارد و اعضای آن کمترین مراودات و گفتگوی همدلانه را با هم دارند. این موضوع آسیب‌هایی به وجود آورده که در کنار سایر عوامل مخرب روابط خانوادگی، موجب سست شدن بنیان خانواده‌ها، طلاق عاطفی زوجین و کمرنگ شدن صمیمیت میان اعضای خانواده شده همچنین زمینه گسترش شکاف نسلی را فراهم کرده است.
فرهنگسازی جهت استفاده صحیح از فضای مجازی نقش مؤثری در زندگی فردی و اجتماعی دارد، متأسفانه در زمان ورود گوشی‌های اندروید در خصوص نحوه کاربرد مناسب امکانات آنها اطلاعات چندانی به مردم داده نشد. اگر تمام افراد جامعه از سواد رسانه‌ای لازم برخوردار باشند می‌توانند به درستی از این فضا بهره‌مند شوند و آسیب‌رسانی‌های آن را به حداقل برسانند.
تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر ارزش‌های خانواده
سواد رسانه‌ای مانند نوعی رژیم غذایی است، اظهار می‌کند: سواد رسانه‌ای در یک تعریف بسیار کلی عبارت از یک نوع درک متکی بر مهارت است که بر اساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک کرد. به زبان ساده‌تر سواد رسانه‌ای یک نوع رژیم غذایی است که فرد باید هوشمندانه تشخیص دهد چه موادی مناسب و چه موادی مضر است، چه موادی را باید مصرف کرد و از مصرف چه چیزهایی باید خودداری کرد؟ و میزان مصرف هر ماده‌ای بر چه مبنایی باید استوار باشد.
سواد رسانه‌ای می‌تواند به مخاطبان بیاموزد از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه وارد شوند و در نهایت به نفع خود آنها است، به بیان دیگر سواد رسانه‌ای کمک می‌کند تا از سفره رسانه‌ها به گونه‌ای هوشمندانه و مفید بهره‌مند شویم.
ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی درون خانواده‌ها ارزش‌های اجتماعی آنها تحت تأثیر قرار گرفت و این امر موجب شده تا شاهد بروز تغییراتی در رفتار و گفتار نسل جوان باشیم. شبکه‌های اجتماعی و اینترنت مهمترین این تکنولوژی‌هاست که در دنیای امروز ما به گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی را بدون آنها تصور کرد و این فضا آسیب‌های متعددی به همراه دارد که اصلی ترین آنها تغییر سبک زندگی و شکستن مرزها، باورها و ارزش‌ها به خصوص در میان بانوان و دختران جوان است قشری که قرار است مولد و پرورش دهنده نسل‌های بعدی باشند.
رابطه معنادار شبکه‌های مجازی و هویت نهاد خانواده
بین شبکه‌های مجازی و هویت نهاد خانواده رابطه معناداری وجود دارد بدین ترتیب که برخی ویژگی‌های شبکه‌های مجازی از جمله: محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، وجود گروه‌ها و اجتماعات مجازی، محتواهای بسیار و تولیدات مختلف شبکه‌های مجازی تأثیر غیرقابل انکاری در هویت نهاد خانواده و ارزش‌های این نهاد مقدس دارد.
فرازمان و فرامکان بودن اینترنت و در دسترس بودن مداوم آن موجب شکل گیری شیوه جدیدی از تعاملات اجتماعی شد و تغییراتی شگرف در سبک زندگی و تعاملات اجتماعی و حتی مشارکت سیاسی و نحوه آن به وجود آورد تا جایی که امروزه اینترنت بیشترین نقش را در اطلاع‌رسانی و تبلیغات برای عموم دارد و به عنوان اصلی ترین کانال ارتباطی محسوب می‌شود اینترنت و شبکه‌های مجازی مانند بسیاری پدیده‌های دیگر دارای پیامدهای مثبت و منفی است که با برنامه‌ریزی و افزایش سطح آگاهی عمومی می‌توان از آثار و دستاوردهای مثبت آن بهره گرفت و تبعات آن را به حداقل رساند.
بسیاری از والدین به دلیل ویژگی‌های خاص فضای مجازی و نو بودن این پدیده‌ها فرصت یا توان کافی برای شناخت دقیق این فضا و کاربردهای آن را به دست نیاورده‌اند که این نبود آشنایی با فضای سایبری در کنار استفاده روزمره کودکان، نوجوان و جوانان از آن باعث شده یک فضای محرمانه و خصوصی بدون احساس وجود ناظر برای فرزندان ایجاد شود و آنها بدون دغدغه از سایت‌ها و شبکه‌های مجازی بازدید کنند، به دلیل ویژگی‌های سنی و کنجکاوی از فضاهای ناسالم متأثر می‌شوند که این مسئله در بلندمدت باعث تغییر رفتار فرد و جامعه می‌شود که معمولاً مغایر با عرف و ارزش‌های سنتی خانواده است.
شبکه‌های مجازی زمینه‌ساز بروز رفتارهای غیراخلاقی
عناصر سه گانه هویت (خود، فرهنگ، جامعه) در تکوین شخصیت نقش مهمی دارد، از آنجا که فضای سایبری صحنه‌ای فرهنگی و اجتماعی است که کاربر را در موقعیت‌های متنوع زندگی قرار می‌دهد زمینه‌ای است برای آسیب پذیر شدن شخصیت فرد و در بسیاری از مواقع موجب چند شخصیتی شدن کاربران می‌شود.
مؤسسان شبکه‌های اجتماعی با تجاوز به حریم خصوصی کاربران اطلاعات آنها را در اختیار مراکز اطلاعاتی، امنیتی، شرکت‌های تجاری قرار می‌دهند و در هنگام نصب برنامه‌ها کاربر اجازه می‌دهد تا اطلاعات شخصی او را با منابع خاص به اشتراک بگذارند بدون این که تنظیماتی برای غیرفعال کردن آن وجود داشته باشد. شبکه‌های مجازی به علت تسهیل در ایجاد روابط دوستانه، عاشقانه، زمینه رفتارهای غیراخلاقی را فراهم ساخته و موجب سهولت بروز خیانت در روابط زناشویی و گاه ایجاد روابط غلط همچنین سوءاستفاده‌های مختلف می‌تواند باشد، بدون سواد رسانه‌ای و برنامه‌ریزی‌های خاص نمی‌توان زندگی مجازی سالم و مفیدی داشت.
نیازهای زندگی مجازی سالم
شبکه‌های مجازی یک پدیده نوظهور است که آسیب‌ها و تهدیدهایی به همراه دارد. با توجه به تناقضاتی که بین زندگی حقیقی و مجازی وجود دارد و با غنی کردن سواد رسانه‌ای می‌توانیم این تناقضات را کاهش دهیم سواد رسانه‌ای این نیست که مشکلات این دو فضا را از بین ببرد بلکه باید با استفاده از آن مشکلات را کاهش دهیم. فضای مجازی دردسرهایی هم به همراه دارد و به این علت است که تضادهایی بین فضای مجازی و حقیقی وجود دارد و باعث شده بخشی از افراد در این فضا دچار آسیب شوند.
قطعاً در استفاده از فضای مجازی توجه به حفظ حریم خصوصی لازم است تا جایی که افراد نباید از قوانین اجتماعی تخطی کنند، روانشناسان عقیده دارند تضعیف حریم خصوصی در فضای مجازی برای همسران جایز نیست.
برای افزایش سواد رسانه‌ای خوشبختانه صدا وسیما برنامه‌هایی تدوین و آموزش و پرورش هم یک منبع درسی در این مورد ارائه کرده است، سواد رسانه‌ای را باید به عنوان یک دانش در نظر گرفت که دارای ارکانی است که میزان و زمان استفاده، ایجاد قوانین برای استفاده و نقش خانواده برای ایجاد قوانین را شامل می‌شود.
تأثیر کمبودهای زندگی واقعی بر زندگی مجازی
برای این که زندگی مجازی سالم داشته باشیم باید زندگی حقیقی از زندگی مجازی جدا باشد متأسفانه برخی افراد کمبودهای زندگی واقعی را در زندگی مجازی می‌خواهند جبران کنند در حالی که زندگی مجازی به عنوان زندگی دوم است و باید پارامترهای آن رعایت شود.
زندگی حقیقی باید غالب بر زندگی مجازی باشد. متأسفانه در حال حاضر فضای مجازی به منبع اخبار و اطلاعات تبدیل شده است که این فضا منبع موثقی نیست و باید از خبرگزاری‌ها اخبار را دنبال کرد. همه افراد می‌توانند به گونه‌ای از فضای مجازی استفاده کنند که موجب پیشرفت آنها شود چرا که این فضا جزئی از زندگی است و باید برای استفاده صحیح راهکارهای ویژه را آموخت.