وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ َ* فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُواْ يُسرِعُونَ فِى الْخَيْرتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَكَانُواْ لَنَا خشِعِين.[2]
«و (ياد كن) زكريا را هنگامى كه پروردگارش را ندا در داد: «پروردگارا، مرا تنها وامگذار (و فرزندى به من عطا كن!) و تو بهترين وارثانى.»* و (دعاى) او را اجابت كرديم، و به او يحيى را بخشيديم و همسرش را براى او شايسته (باردارى) گردانيديم؛ [چرا] كه آنان در (انجام) نيكىها، پيوسته بر همديگر پيشى مىگرفتند؛ وما را مشتاقانه و ترسان مىخواندند؛ و براى ما فروتن بودند!»
نكتهها و اشارهها
1. سرگذشت زكريا و تولد يحيى عليهما السلام در آيات اول تا پانزدهم سورهى مريم بيان شد. زكريا در حال پيرى و با وجود نازايى همسرش از خدا فرزندى خواست تا برنامههاى الهى او را پىگيرى كند و فرصتطلبان نتوانند بر امور دينى مردم و اموال بيت المال تسلّط يابند.
خدا نيز اين دعاى زكريا را پذيرفت و نازايى همسرش را اصلاح كرد و فرزندى به نام «يحيى» به او عطا كرد كه از پيامبران الهى شد.
2. در اين آيه اشاره شده كه زكريا مؤدبانه از خدا درخواست نمود؛ يعنى با واژهى «پروردگارا» شروع كرد، سپس از خدا خواست كه او را تنها نگذارد، كه فراموش خواهد شد. و در آخر يادآور شد كه دنيا پايدار نيست و همه خواهند رفت و خداى متعال وارث همگان خواهد شد كه بهترين وارث است.
3. در اين آيات به سه ويژگى برجستهى خانوادهى زكريا اشاره شده است؛ يعنى، سرعت در كارهاى نيك، هميشه به ياد خدا بودن و فروتنى در برابر او.
بيان اين سه صفت شايد اشاره به اين مطالب باشد:
الف) اين خانواده به هنگام فراوانى نعمت گرفتار غفلت و غرور نمىشدند و در همهى حالات به ياد خدا بودند و او را مىخواندند و در برابر او فروتن بودند.
ب) خانوادهى زكريا در حال فقر يا غنا و در همهى حالات در كارهاى خير شتاب مىكردند و از يكديگر سبقت مىگرفتند.
ج) خدا را با بيم و اميد مىخواندند و خود را در حالتى معتدل نگاه مىداشتند. نه به خاطر اميد زياد گرفتار غرور و غفلت مىشدند و نه به خاطر ترس زياد از گناهان خود، از مغفرت الهى نااميد مىشدند.
آموزهها و پيامها
1. در هنگام دعا مؤدبانه از پروردگار درخواست كنيد.
2. خدا به دعاى بندگان نيكوكار و فروتنى كه به ياد او هستند، پاسخ مثبت مىدهد.
3. به خانوادهى زكريا بنگريد و از آنان درس سرعت در نيكوكارى، فروتنى و به ياد حق بودن را بگيريد.