رسالت اصلی مسئولان فرهنگی
ایمن‌سازی افراد، بویژه جوانان و نوجوانان در برابر هجوم بیگانگان و افزایش قدرت مقاومت آنان.
ایمن سازی نیز تنها با برنامه ریزی همآهنگ و درازمدت، برای فرهنگسازی دینی، گسترش شناخت معارف الهی و تنومند ساختن باورهای اصیل مذهبی در جامعه، میسر است كه می‌تواند با گذشت زمان افرادجامعه را به خودآگاهی و خودباوری برساند.
وهم چنین، نوجوانان باید به گونه ای تربیت شوند كه آگاهانه و با اختیار كامل، از آلودگی و گناه بپرهیزند.
خوداری نمودن ازبرخوردهای فیزیكی و محدودیت آفرینی در استفاده از ماهواره و اینترنت و…..
جمع آوری خانه به خانه بشقاب ماهواره هاراه چاره این مشكل نیست. در حال حاضرراه‌های دیگری جایگزین ماهواره شده است و نمی‌توان با این روش‌های فیزیكی درمقابل این هجوم ایستاد.اگرمحدودیت آفرینی در استفاده از برنامه‌های ماهواره، بدون جایگزین كردن برنامه‌های سازنده و مورد علاقه جوانان باشد، به نتیجه نخواهد رسید و جوانان به انحراف‌ها و مشكلات دیگری دچار خواهند شد. بنابراین، با انتخاب برنامه‌های مناسب یا جایگزین كردن فعالیت‌های دیگر به جای تماشای برنامه های ویرانگر ماهواره‌ای، می‌توان از پیآمدهای منفی آن‌ها پیش‌گیری كرد.
تلاش برای رشد فرهنگ اسلامی در جامعه: (در این راه، از روش‌های زیر می‌توان بهره گرفت)
1- عمل به ارزش‌های مكتبی و ملّی از جانب مسئولان نظام:
ما مراكز تصمیم گیرنده داریم؛ كمیسیون های مجلس ،صدا سیما، وزارت ارشاد، مطبوعات اسلامی، حوزه های علمیه، این همه مؤسسه های فكری و فرهنگی،و…… واقعاً برای حل چنین مشكلاتی باید راه كار بدهند. كه چگونه می توانیم هم گام با دنیا پیش برویم.واز مزایای آن بهره مند شویم واز آفات آن در امان بمانیم؟امّاچرا به مسائل اخلاقی، اهمیت داده نمیشود.در سالهای اخیربا اطلاع رسانی چقدر بهداشت رافعال كردیم !مثلا برای بیماری وبا،دادوبیدادآقا، راه جلوگیری آن این است، راه مقابله با آن، این. تلویزیون این كار را بكند؛ رادیو آن كار را. باغ های سبزی را زیر و رو كنید؛وبا،درپیش است.ما درباره مشكلات فرهنگی مان كه این قدر فریاد می زنیم از غذای فاسد بدتر است، واقعاً چند كمیسیون و كمیته علمی و فكری و تخصصی گذاشته ایم؟
2- برداشتن محدودیت‌های غیرضروری در زمینه‌های گوناگون، تا آنجا كه به رواج ضد ارزشها نیانجامد.
3- تهیه فیلم‌هایی با موضوع‌های متناسب با تعلیم و تربیت اسلام.
4- ارایه برنامه‌های مناسب از تلویزیون.
5- تهیه نوارهای ویدیویی مجاز و…
6- تقویت باورهای دینی در میان افراد جامعه به ویژه زنان و دختران،
یكی از وظایف مبلّغان كه مرزداران اندیشه های دینی و فرهنگی جامعه هستند.بیدارگری نسل های امروز و فرداهاست زیرا در کلام و قلم و هنر این عزیزان سعادت موج می زند، واینان با تبلیغات دینی نقش عظیمی بر عهده دارند.میدانیم اسلام، کامل ترین شریعت آسمانی، با تبلیغ متولد شد و بقاء و جاودانگی آن نیز در سایه سار تبلیغ مبلغان و هدایت گران مذهبی به وجود خواهد آمد از این رو آشنایی مبلّغان فرهیخته و وارسته ی عرصه ی دین باوری با شیوه های گوناگون تبلیغی در سراسرایران امری ضروری است. آگاهی از ابزارهای تبلیغ و جدید ترین شیوه ها و روش ها به مبلّغان این امکان را خواهد داد که افزون بر هدایت جامعه ی اسلامی به سوی سعادت و سلامت دینی، از ورود افکار و اندیشه هایی که بر مبنای دین گریزی و یا دین ستیزی است ممانعت به عمل آورند.در جامعه ی کنونی بشری به علت گسترش ارتباطات و سهولت دست یابی به اندیشه های به ظاهر منطقی غرب و پیشرفت سریع تکنولوژی در جوامع گوناگون و در نتیجه مورد تهاجم فرهنگی قرار گرفتن کشورهای جهان سوم و در حال توسعه؛ تبلیغ های دینی نیز باید تحوّلی ژرف یافته و در شیوه ها و ابزارهای تبلیغی تجدید نظر گردد. ماهواره ها چشم های ناپاک قرن بیستم هستند که به عنوان خطری نابود کننده، فرهنگ و مبانی دینی ما را مورد حمله قرار داده اند و تبلیغات ما باید علاوه بر تعلیم مفاهیم و تعالیم مذهبی و دینی در پی خنثی کردن آثار شوم این پدیده ی فرهنگ برانداز باشند.
7- تحكیم پیوندهای عاطفی میان اعضای خانواده:
آشنایی کودک با آداب و ارزش ها و قواعد زندگی اجتماعی از طرق مختلفی صورت می گیرد که بهترین و اولین کانون نهادینه کردن این امر خانواده است.در خانواده مادران به عنوان محور کانون خانواده، نقش مؤثرتری در تفهیم این ارزش ها و قواعد برای کودکان وجوانان دارند. حضرت امام (ره) فرموده اند: مربی انسان ها زن است، سعادت و شقاوت کشورها بسته به وجود زن است. زن با تربیت صحیح خودش، انسان درست می کند و با تربیت صحیح خودش، کشور را آباد می کند و هم چنین می فرمایند: مادران مسئول اعمال فرزندان خود هستند و اگر یک بچه را خوب تربیت کنند، ممکن است سعادت یک ملت را همان بچه تأمین کند(در جای دیگری سهم بزرگی از آینده ملت ها و سعادت و هلاکت جوامع را در گرو کیفیت ایفای نقش تربیتی مادران بیان می فرمودند. ایشان زن را یکتا موجود تربیت کننده انسان هایی که سبب برکت برای جامعه ها می شوند، می دانستند.پس مادران باید بیشتر با فرزندان ارتباط دوستانه ومنطقی داشته باشند.وفرزندان خود را رها ننمایند.
8- حركت آگاهانه و صحیح مدیران فرهنگی جامعه برای كاهش اثرات منفی برنامه‌های ماهواره:
مدیران فرهنگی باید بدانند كه شبكه ها به طور جدی بر این جنبه تمركز كرده اند كه ضروریات دین اسلام را مورد هجمه قرار دهند. تبلیغ مسیحیت جدی است. تبلیغ افكار الحادی و مسایلی چون شیطان پرستی جدی است. هدف دشمن، هجمه به انقلاب و ارزش های انقلاب است؛ در نتیجه، در سه بعد اخلاقی، اعتقادی و سیاسی، ما مورد هجوم گسترده دشمنان هستیم. باید ابزار و روش های مقابله موثر و مفید امروزی را شناسایی كنند. ما منكر فایده برخی شبكه ها نیستیم؛ اما دفع ضرری كه ضروری است، مهم تر است، یا استفاده مفیدی كه ضروری هم نیست؟ شما قضاوت كنید!
9- حركت مقابله‌ای صدا و سیما برای ساختن و بازنمایی مجدد ارزش‌های جامعه وصیانت از حریم خانواده به منظور مقابله با اثرات منفی فیلم‌های نامناسب ماهواره‌ای:
صدا وسیما بایددر ساخت فیلم ها مدیریت كند تا از آموزه های دینی وفرهنگی استفاده شود واز سوق دادن محتوای فیلم ها به دوستی های قبل از ازدواج دختر ها وپسرها وانواع واقسام دزدیها وجنایات وآرایش ومدهای بی رویه وخانه های آن چنانی و…. پرهیز گردد.
10- آگاهی دادن مردم به آسیب‌های ماهواره و اهداف آن:
باید شیوه های مبارزه بااهداف غرب و امریكا را به مردم آموزش بدهیم و باید مردم را آگاه كنیم؛ اولین شیوه مبارزه آگاهی دادن به مردم است. بگوییم خواهر برادر! اگر امریكا می آید انواع مفاهیم به ظاهر قشنگ مثل آزادی و دموكراسی را واردمی كند، دلش برای آزادی و دموكراسی ما نسوخته است. اگر آن جوان این را بداند، اگر آن شناخت رابدهیم،واگربه جوان تفهیم كنیم،كه دارند انسانیتت را از تو می گیرند، دارند تبدیلت می كنند به یك حیوان انسان نما؛ جوان به صورت خودكار تصمیم صحیح را اتخاذ می كند. با توهین و دعوا نمی شود به مردم فهماند؛ كرامت انسان ها باید حفظ شود.
11- فرهنگ سازی:
ما باید تولید نرم افزار كنیم، تولید هنر كنیم؛ یعنی اگر تكی است ، پاتك داشته باشیم؛ یعنی ما هم بیاییم انواع شیوه های دشمن را استفاده كنیم. اگر شبكه های ماهواره ای است، ما هم بیاییم ماهواره بفرستیم. ، اگر اینترنت وجود دارد، سایت های خوب را راه اندازی كنیم.
12-شناخت اهداف دشمن در تهاجم فرهنگی:
شناختن اهداف مهاجمان فرهنگی كه تلاش می كنند:با دنیا گرایی، رفاه طلبی و مصرف گرایی،و آزادی بی‌قید وبندوهمچنین با گسترش فساد و فحشا از طریق تلویزیون، ماهواره و مجلات و نظایر آن عملا” اخلاق را از جوامع بزداینداگر نتوانیم نیازهای فكری و فرهنگی‌افراد جامعه به ویژه نسل جوان و تحصیل كرده و تشنه حقیقت و انسانیت را پاسخ دهیم، میدان برای هجوم فكری و‌تبلیغی غرب باز می‌شودومی توانند اهداف پلید خودرا به كرسی بنشانند.
13-تقویت بینش دینى و سیاسى:
اعتقاد به خداوند وپیامبران وقیامت نوعی تعهد در انسان بوجود می آورد ومصونیت انسان را در برابر یورش فرهنگی دشمن محافظت می نماید وسود جویان غرب را از كژروی وناهنجاریها ناكام وناامید می سازد چنین ایمانی جامعه را به جهت گیری صحیح رفتاری سوق می دهد قران كریم هم در این باره می فرماید:……..یهدیهم ربهم بایمانهم……. (پروردگارشان به سبب ایمانشان هدایتشان می كند)
14-دقت در برنامه هاىآموزش و پرورش كودكان ، نوجوانان و جوانان:
كودكان با دلهاى پاك و اندیشه هاى شفاف براىپذیرش پیامهاى آموزشى و پرورشى از آمادگى ویژه اى برخوردارند. به گونه اى كه آثارپیامدهاى دریافت شده در روزگار خردسالى تا پایان زندگى در رفتار و كردار آنان باقی مى ماند. با توجه بدین حقیقت بزرگ دست اندركاران مسائل فرهنگى باید از فرصت طلایىخردسالى سود برند و به یارى هنر، ورزش و انواع سرگرمیها ارزشهاى والاى اسلامى را درژرفاى وجود فرزندان اسلام جاى دهند.
البته روزگار نوجوانى و جوانى نیز ویژگیهاىخود را داراست و دولت اسلامى باید به برنامه هاى مناسب و استفاده از كارشناسان مؤمن ، این دو قشر را از كژ روى باز دارند و به سوى نیكبختى و سعادت هدایت كنند.
نكته اى كه در این نوشتار باید یاد آورى شود آن است كه چنانچه براندیشمندان پوشیده نیست همه باورها را بر دوش دست اندركاران و دولتمردان نهادن وتنها دیگران را مسئول شناختن ، شیوه خردمندان نیست . زیرا بى تردید همه در برابرآفریدگار مسئولند و باید هر كس به فرا خور حال خویش با سازماندهى واحد پرورشى ویژه و به كار گیرى شیوه هاى گیرا، كودكان ، نوجوانان و جوانان را چون گوهرى گرانبها زیرنظر بگیرد و از دستبرد دزدان چراغ به دست غرب حفظ كند.
15- زدودن فقر اقتصادى:
تنگدستى را شاید بتوان ازپلیدترین پدیده هاى جامعه به شمار آورد. حقیقت ناگوارى كه پیشوایان دین آن را به كفر نزدیك دانسته اندو دانشمندان از آن به عاملى براى آغاز انحراف وبزهكارى یاد كرده اند.
بى تردید بسیارىاز ناهنجاریهاى اجتماعى چون سرقت ، ولگردى ، گدایى ، خود فروشى و… به علت تنگدستی و بى چیزى به وجود مى آید. نگاهى گذرا به بزهكاران و ساكنان ندامتگاهها، ما را بدین حقیقت دردآور رهنمون مى شود كه شمار بسیارى از آنان در اثر تهیدستى ، پاى در اینراه شوم و بدفرجام نهاده اند. پدیده فقر در هر جامعه اى كه چهره كریه خود را به نمایش بگذارد، مانند سیلى بنیان كن زیر بناى تمامى ارزشهاى انسانى را از بن ویران مى كند و كاخهاى كرامت و شرافت آدمى را در بیغوله هاى ننگ و بدنامى تبدیل مى كند ودر برابر پدیده هاى اجتماعى خطرناكى همچون رشوه دهى و رشوه گیرى فریب و روباه صفتی و دزدى ، حرص و طمع ، دست اندازى به اموال دیگران ، كم فروشى و… ارزشهاى فرهنگی جامعه را در كام شعله هاى سركش خود خواهد سوزاند.
16-احیاى عزت نفس:
از جمله راههاى مبارزه با تهاجم فرهنگى ، احیاى روحیه عزت نفس در بین اقشار مختلف جامعه مى باشد. بنابراین لازم است با تقویت این روحیه و زدودن احساس خود كم بینى مردم جامعه اسلامى را از تقلید كوركورانه از روشهاى زندگى بیگانگان بازداشت امام صادق (ع) می فرمایند:
خداوند به پیامبرى از پیامبرانش وحى فرموده كه به مؤ منان بگو:
(لا تلبسوا لباس اعدائى ، و لاتطعموا مطاعم اعدائى ، و لا تسلكوا مسالك اعدائى ، فتكونوا اعدائى كما هم اعدائى)
لباس دشمنان مرا نپوشید و غذاى دشمنان مرانخورید و به شیوه دشمنان من رفتار نكنید كه شما نیز همانند آنان جزو دشمنان من خواهید شد!
بنابراین لازم است روحیه عزت نفس و ترویج و تقویت شود تا زمینه پذیرشبرنامه هاى فرهنگى دشمن از بین برود.
17-مبارزه با روحیه تجمل گرایى :
امروزه اثر مستقیم روحیه تجمل گرایى بر واردات كالاهاى مصرفى لوكس وپیروى از مدهاى گوناگونى كه حجم انبوهى از فرهنگ و ارزشهاى غربى را یدك مى كشند، بركسى پوشیده نیست نگاهى به زندگى روزانه مرفهین بى درد نشانگر این واقعیت است كه پیروى از مد، حتى در شیوه خوراك آنان نیز دگرگونى پدید آورده است . البته زیان روحیه رفاه جویى و تجمل گرایى تنها در تغییر شیوه پوشش ، خوراك و رفتارهاى اجتماعی و شخصى آشكار نمى شود بلكه در بالا رفتن میزان بزهكاریها و زیر پا نهادن اصول اخلاقى نیز اثرى شگرف دارد. افزایش خواسته هاى افراد كه در سایه چنین روحیه اى پدیدمى آید انگیزه اى نیرومند براى سرقت ، كلاهبردارى ، رشوه و… به شمار مى آیند.
از این رو، در مبارزه فرهنگى ، زدودن روحیه تجمل گرایى از دلهاى مردم باید به گونه اى جدى مورد توجه قرار گیرد. و اثرات منفی آن براى جامعه تبیین شود تا جامعه با نگرشى آگاهانه به مسائل بیندیشند و از روىآوردن و تسلیم بى چون و چرا در برابر امواج ویرانگر این شبیخون مخرب در امان باشند.
18-اشباع نیازهاى طبیعى انسان از راههاى مشروع:
انسان مجموعه اى در هم پیچیده از غرایز گوناگون است . غرایزى كه پیوسته او را به جنبش دركوچه هاى پر پیچ و خم زندگى فرا مى خواند. این خواستها به گونه اى نیرومندند كه می توانند انسان را در پى خویش به بیغوله هاى تاریك وظلمانی وناشناخته بكشانند باتوجه بدین حقیقت برآورده نشدن این غرایز در حد معقول و یا زیاده روى در كامروایی غریزى مى تواند خطر ساز باشد. رها ساختن نامعقول مردم در بهره گیرى هر چه بیشتر وبه هر شكل ممكن از این نیروهاى مقدس ، آنان را از تلاش در سازندگى خویش و جامعه بازمى دارد و جلوگیرى از ارضاى غرایز در حد مشروع ، یا ناتوانى در برآوردن نیازهاىطبیعى نیز زمینه را براى روى آوردن همه جانبه به سوى برنامه هاى مخرب دشمن فراهم میآورد.
19- پیشگیرى از نفوذعوامل فرهنگى دشمن:
مطبوعات و مجله هاى گمراه كننده ، فیلمهاىمبتذل و… نمونه هایى از عوامل فرهنگى دشمن به شمار مى آیند.
نگاهبانى ازارزشهاى الهى ، بینشى ژرف می طلبد مطبوعات را بایدواداشت تا در چارچوب قانون فعالیت كنند و هرگز فرصت سمپاشى را به غربزدگان خودباخته ندهند.
امام امت (ره ) در این باره مى فرمایند:
اكنون وصیت من … آن است كه نگذارند این دستگاههاى خبرى و مطبوعات و مجله ها، از اسلام و مصالح كشور منحرف شوند و باید همه بدانیم كه آزادى به شكل غربى آن كه موجب تباهى جوانان و دختران وپسران مى شود، از نظر اسلام و عقل محكوم است.
20-استفاده از همه ابزارهاى ممكن براى دفاع فرهنگى:
اگر دشمن براى شكست ما به هروسیله ممكن چنگ مى زند، ما نیز باید به حكم دستور قرآنىواعدّوا لهم ما استطعتم من قوّةاز هر وسیله مشروع سلاحى بسازیم و ازفرهنگ اسلامى خویش پاسدارى كنیم . در این راه باید یك سری ازامكانات فرهنگی و هنرى وورزشى توسعه یابد؛ تا جوانان به تفریحات سالم روى آورند. رهبر فقید انقلاب اسلامی امام خمینى (ره ) در این باره مى فرمایند:در رژیم سابق تمام چیزها، خصوصا فرهنگ و هنر محتوایش عوض شده بود. یعنى كسى كه نام سینما را مى شنید، خیال مى كرد كه آنجا باید مركز فساد و سوء اخلاق و مركز مخالفت با همه چیز باشد. و یا كلمه تئاتر درذهن انسان چیز مبتذلى بود كه از آن بهره فساد برده شود؛ هكذا همه چیز دیگر. و عمده این است كه ما ذهن این جوانها و حتى پیرها و روشنفكرها نماها را آماده كنیم كه ماخودمان آدم هستیم و این طور نیست كه در همه چیز دستمان را پیش دیگران دراز كنیم … بنابراین مدتها باید زحمت بكشیم و باور كنیم كه خودمان داراى یك فرهنگ بزرگ انسانی با ارزشهاى اسلامى هستیم . و اگر امروز كمبود نیروى انسانى هست ، به خاطر همین است كه افكار به آن طرز تفكر عادت كرده است ؛ لذا ساختن تئاترى كه مطابق با اخلاق انسانى – اسلامى باشد، زحمت دارد. و سینما هم اگر بخواهد چنین باشد، نیازمند به صرف مدتها وقت است و هرگز در متن سینما و تئاتر نوشته نشده است كه باید مركز فسادباشند.
21-تدوین معیارهاى نوین ارزیابى آثار فرهنگى:
بى تردید هدایت كوششهاى جامعه درمسیر فرهنگ الهى ، تلاشى همه جانبه و دیر پا مى طلبد. دست اندركاران امور فرهنگی براى دستیابى بدین هدف ، باید از یك سو به تدوین معیارهاى نوین ارزیابى آثار فرهنگى – هنرى بپردازند. زیرا هرگز معیارهاى دشمن با معیارهاى برآمده از فرهنگ ما یكسان نیست . و از سوى دیگر، باید از نیروى جوانان مؤ من در پاسدارى از ارزشهاى الهى سودبرد، و از منزوى ساختن آنان تنها به دلیل تازه كار بودن و دست نیافتن به تشویقها و جوایز غربیان بر حذر بود. رهبر بیدار انقلاب اسلامى ، حضرت آیة الله خامنه اى در این باره مى فرمایند:
میدان بدهید به همه و هر كس كه مى خواهد براى این ملت كار كند. ما مى گوییم اجازه منزوى شدن عناصرخودى را ندهید… من مى گویم اگر مى خواهید هنر این كشور رشد و اعتلا پیدا كند، به هنرمند جوان مؤ من تكیه بكنید. او مى تواند از اسلام و انقلاب و كشور دفاع كند.
22- گسترش امر به معروف و نهى از منكر:
پیشگیرى از سقوط سنگرهاى فرهنگى در برابر یورش دشمنان ، علاوه برموارد یاد شده ، بیدارى فراگیر امت اسلامى را مى طلبد. پروردگار بزرگ در قرآن كریم مى فرماید:
(و لتكن منكم امّة یدعون الى الخیر و یاءمرون بالمعروف و ینهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون)
بى تردید اگر همه مردم به این اصل مهم پایبندباشند و هر كس در محدوده زندگى خویش زشتكاران را از زشتى باز دارد و به كردار نیكفرمان دهد، دشمن هرگز روزنه اى براى نفوذ نخواهد یافت .
رهبر همیشه بیدار انقلاب اسلامى حضرت آیة الله خامنه اى در بخشى از سخنان خویش به اهمیت این حقیقت اشاره كرده مى فرمایند:
مساله امر به معروف ، تكلیف همیشگى مسلمانهاست . جامعه اسلامى به امر به معروف و نهى از منكرزنده میماند. قوام حكومت اسلامى به امر به معروف و نهى از منكر… منكرات هم اخلاقى ، هم سیاسى و هم اقتصادى است ؛ همه جا هم جاى نهى از منكر است ؛یك دانشجو هم مى تواند در محیط درس و علم ، نهى از منكر كند. یك كارمند شریف هم درحیط كار خود مى تواند نهى از منكر كند؛ یك كاسب مؤ من هم در محیط كار خود مى تواند نهى از منكر كند.