heder-2

تعدد زوجات و بنیان خانواده از منظر اسلام

وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا.[2]

«و اگر مى‏ترسيد كه دادگرى را، در (تصرف در اموال و در مورد ازدواج با دختران) يتيم رعايت نكنيد، پس مى‏توانيد آنچه از زنان، دلخواهتان است، دو و (يا) سه و (يا) چهار، به زنى بگيريد. و اگر مى‏ترسيد عدالت را رعايت نكنيد، پس (به) يك (همسر)، يا آنچه (از كنيزان) مالك شده‏ايد، (اكتفا كنيد.) اين [كار]، به (عيال‏وار نشدن و ستم نكردن و) منحرف نشدن نزديك‏تر است.»

نكته‏ها و اشاره‏ها

1. معناى آيه‏ى فوق اين است كه مردان مى‏توانند دو يا سه يا چهار نفر را به همسرى انتخاب كنند و بى‏ترديد، حداكثر تعدد زوجات چهار نفر است و اين آيه دليلى بر جواز تعدّد زوجات در اسلام با شرايط خاص است كه يكى از آن شرايط رعايت كامل عدالت بين همسران است كه شرط سختى است؛ و برخى مفسران محقق نيز تعدد زوجات را مخصوص حالت ضرورت، مثل زمان جنگ مى‏دانند.

2. براى ترك ازدواج با يتيمان و تعدّد زوجات، لازم نيست كه يقين به بى‏عدالتى داشته باشيم، بلكه احتمال و ترس از بى‏عدالتى هم كافى است؛ از اين رو بسيارى از مردان نمى‏توانند با يتيمان ازدواج كنند، يا همسران متعدّد انتخاب نمايند.

3. مقصود از عدالت در اين‏جا رعايت حقوق همسردارى و رفاه آنان در وسايل زندگى است، وگرنه عدالت و تساوى در محبت قلبى، از اراده و اختيار انسان خارج است؛ «1» البته نبايد اين تفاوت محبت قلبى نسبت به همسران، تأثيرى در جنبه‏هاى عملى زندگى با آنان بگذارد.

4. در مورد جواز تعدد زوجات در اسلام يادآورى چند نكته لازم است:

الف) قبل از اسلام در جوامع بشرى تعدّد زوجات به صورت نامحدود و تشكيل حرم سراها وجود داشت و اسلام آن را محدود كرد و شرايط سختى براى آن قرار داد.

ب) تعدد زوجات يكى از ضرورت‏هاى زندگى بشر است؛ زيرا،

اولًا، مردان بيش‏تر در معرض حوادث قرار مى‏گيرند و زنان بى‏سرپرست در جامعه باقى مى‏گذارند.

ثانياً، كميت و كيفيت غريزه‏ى جنسى در مردان بيش‏تر است و طول عمر جنسى زنان كم‏تر است.

ثالثاً، زنان در برخى ايام به خاطر عادت ماهيانه و دوران حمل، ممنوعيت جنسى دارند.

رابعاً، زنان بيوه معمولًا به عنوان همسر اول مورد توجه واقع نمى‏شوند.

با توجه به مسائل فوق و ضرورت زندگى سالم انسانى، يكى از سه راه، پيش روى بشريت است:

الف) همه‏ى مردان فقط يك همسر داشته باشند و زنان باقى مانده تا آخر عمر بدون همسر بمانند و نيازهاى فطرى و غريزى خود را سركوب كنند. روشن است كه اين يك راه حل غيرانسانى و غير عملى است.

ب) همه‏ى مردان فقط يك همسر قانونى داشته باشند ولى راه روابط نامشروع با زنان بى‏همسر باز باشد. روشن است كه اين راه حل منتهى به گسترش فحشا در جامعه مى‏شود و آينده‏ى اين گونه زنان نيز پاى‏مال هوس‏ها مى‏گردد.

ج) مردانى كه از صلاحيت جسمى و مالى و اخلاقى برخوردارند و مى‏توانند عدالت را بين زنانشان رعايت كنند، بيش از يك همسر انتخاب كنند. اين همان راه معقولى است كه اسلام پذيرفته است.

آموزه‏ها و پيام‏ها

1. اسلام حامى حقوق دختران بى‏سرپرست است به ويژه در مسأله‏ى ازدواج.

2. دوست داشتن همسر در هنگام ازدواج و رعايت عدالت بين همسران دو اصل اساسى در زندگى خانوادگى است.

3. تك‏همسرى تا حدود زيادى انسان را از كژ روى حفظ مى‏كند.

4. اول عدالت خود را بسنجيد سپس به فكر تعدد زوجات بيفتيد.

  1. . استفاده شده از تفسیر مهر. ↑
  2. . النساء، 3. ↑
کلیدواژه‌ها:باشگاه زندگی, خانواده

پیشنهاد میکنیم این مطالب را هم بخوانید

مطالب بیشتر

138 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *